به گزارش بیمه نویس به نقل از ایرنا؛ یک وقفه نسبت به رشد ارز واکنش نشان میدهد؛ بنابراین میتوان انتظار داشت بخشی از آثار رشد ارزی سال ۱۴۰۱ را شاهد باشیم.
همچنین برخی اقدامات و سیاستهای ارزی کشور از جمله الزام صادرکنندگان به فروش ارز با نرخ ثابت، و پیشیینی تثبیت آن برای دوره چند ساله (که البته شاهد اصلاح این سیاست بودیم)، موجب شد تا واکنش بازار سهام به رشد ارز کندتر و با وقفه بیشتر صورت بگیرد.
آیا از نظر شما میتوان در سال گذشته نسبت به جبران عقبماندگی بازار سهام از سایر بازارهای سرمایهگذاری که در این سال بازدهی مناسبی را در اختیار سهامداران قرار داد، امیدوار بود؟
صبایی: تحلیل و بررسی بازارها در دورههای میان مدت و بلندمدت نشان دهنده آن است که فارغ از ریزنوسانات مقطعی، بازارها مانند «ظروف مرتبط به هم»، نسبت به هم تعدیل شده و عقبماندگی بازارها جبران میشود.
اگر معتقد باشیم که بازار سهام نسبت به سایر بازارها از عقبماندگی برخوردار هست، در آینده بسیار نزدیک این عقبماندگی قابل جبران بوده و بازار سهام نیز به تدریج متناسب با رشد سایر بازارها رشد خواهد داشت.
از نظر شما چالشهای موجود بر سر راه فعالیت بازارگردانها چیست؟ آیا در سال جدید امکان تغییر در روند حمایت بازارگردانها از سهام شرکتها و بهبود عملکرد آنها از بازار سهام وجود دارد؟
صبایی: اصلیترین چالش در حوزه بازارگردانی، استفاده از نهادهایی به نام «صندوق های اختصاصی بازارگردانی» است که در هیچ کجای دنیا از چنین نهادهایی برای بازارگردانی استفاده نمیشود.
در سال جدید این آمادگی را داریم تا نهادهای بزرگ مالی مانند تامین سرمایهها با اتکا به منابع خود (نه لزوما منابع ناشران)، به صورت حرفهای مانند سایر نقاط دنیا اقدام به بازارگردانی کنند تا بازار و بازارگردان در یک فرایند برد-برد از منافع بازارگردانی بهرهمند شوند.
اکثر کارشناسان حاضر در بازار، معتقد به ریسک تهدیدکننده افزایش نرخ سود بانکی برای معاملات بازار سهام در سال ۱۴۰۲ هستند، آیا سازمان بورس در این زمینه مذاکرهای با بانک مرکزی برای کنترل نرخ بهره و عدم تاثیرپذیری شاخص بورس از این مساله را داشته است؟
صبایی: در مدلهای ارزشگذاری کلاسیک و با فرض ثبات سایر متغیرها، ارزش برآوردی سهام، با نرخ بازده بدون ریسک نسبت معکوس دارد، لذا به صورت عمومی، افزایش نرخ بهره میتواند منجر به کاهش نسبت P.E در بازار سهام شود؛ با این حال بازارهای مالی دارای متغیرهای متعدد پیچیده بوده و به صورت خطی قابل تحلیل نیستند.
با توجه به وجود چنین مسالهای بنظر بنده همان گونه که نوسانات نرخ بهره در اقتصاد ایران قادر به کنترل نرخ تورم در بازه زمانی بلندمدت نیست لذا بازده بازار سهام را نیز در دوره بلندمدت کمتر تحت ریسک متغیر نرخ بهره می دانم؛ اما به هر حال معاملات بورس در کوتاهمدت میتواند تاثیرپذیر از این متغیر باشد.
برخی معتقد به بیتفاوتی دولت سیزدهم نسبت به نوسانات ایجاد شده در بازار سهام هستند، ارزیابی شما از اقدامات انجام شده از سوی سازمان برای بهبود وضعیت معاملات بورس و کاهش ضرر و زیان سهامداران در این بازار چیست؟
صبایی: درخصوص اقدامات مثبت دولت از بازار سرمایه میتوان به حمایت از عرضه خودرو در بورس کالا در راستای منافع سرمایه گذاران و سهامداران، اجرای طرح های حمایتی که بالاتر اشاره شد مانند سهام یار و انتشار گسترده اوراق اختیار فروش تبعی، اعمال ریسک کمتر به ناشران بورسی در بودجه سال ۱۴۰۲ کشور از جمله نرخ انرژی و گاز با تشکیل کارگروه و پیگیری مستمر موضوعات بودجه ای، موضوعات مرتبط با عوارض صادراتی و معافیتهای مالیاتی و … اشاره کرد.
برنامه سازمان بورس برای تحقق شعار سال ۱۴۰۲ مبنی بر «مهار تورم و رشد تولید» چیست؟
صبایی: امیدوارم بخشی از نامگذاری سال مبنی بر «مهار تورم»، منجر به اتخاذ تصمیمات افراطی مانند اعمال سیاستهای پولی انقباضی شدید و رشد شدید نرخ بهره بدون سنجیدن آثار دقیق آن بر اقتصاد نشود، در این صورت بر بخش دوم نامگذاری سال یعنی «رشد تولید» میتواند اثرات نامطلوبی داشته باشد.
همچنین نباید ۲ مقوله «مهار تورم» و «قیمتگذاری دستوری» خلط شده و به بهانه «مهار تورم» شاهد افزایش سیاست «قیمتگذاری دستوری» در اقتصاد کشور باشیم، چراکه این موضوع نیز میتواند آثار منفی شدیدی بر رشد تولید داشته باشد.
نمونه بارز آثار منفی این سیاست (قیمتگذاری دستوری) بر رشد تولید را در برخی از صنایع بورسی از جمله صنایع خودرو و تایر شاهد بودیم.
دولت برای مهار قیمتهای کاذب باید مفهوم «بازار» را به رسمیت شناخته و طبق فرمایشات مقام معظم رهبری از دخالت خود در بازارها کاسته و به جای آن به «نظارت» از طریق تنظیمگری در عرضه بپردازد؛ در این صورت بازارها به صورت خودکار متعادل و منطقی خواهند شد و نیازی به مداخلات گسترده دولت در بازارها وجود ندارد.
عرضههای اولیه با تمرکز بیشتری در سال ۱۴۰۲ پیگیری شود
از نگاه برخی کارشناسان تسهیل در ورود شرکتها به بورس از جمله راههای تحقق شعار سال ۱۴۰۲ است، آیا سازمان بورس برنامهای برای افزایش ورود شرکتهای جدید به بورس و تحقق شعار سال دارد؟
صبایی: معتقدیم که با بازگشت بازار سهام به شرایط با ثبات، عرضههای اولیه باید با تمرکز بیشتری در سال جدید پیگیری شود؛ فلسفه وجودی بازار سرمایه، تامین مالی است که یکی از مهمترین ابزارهای آن، عرضه اولیه است.
با توجه به چنین مسالهای عرضههای اولیه در سال ۱۴۰۲ با ورود تعداد شرکتهای بیشتری در مقایسه با سالی که گذشت پیگیری خواهد شد.
همچنین اصلاح ضوابط مربوطه در حوزه شرکتهای دانش بنیان یکی از اولویتهای کاری بورسها بوده و ورود شرکتهای فعال در این حوزه در سال آینده جزو اهم برنامههای سازمان بورس است.